Drijvend zonnepark
Een drijvend zonnepark maakt slim gebruik van ruimte. Toch zien we ze nog niet heel veel in Nederland. Begrijpelijk dat je dus vragen kunt hebben over deze duurzame oplossing. Daarom geven wij je op deze pagina antwoord op de meest gestelde vragen over drijvende zonneparken.
Wat is een drijvend zonnepark?
Een drijvend zonnepark is een waterplas met zonnepanelen op het water, in combinatie met zogenaamde drijvers. Deze drijvers zijn bevestigd aan de bodem, zodat het park niet wegdrijft als het waait en er golven ontstaan. Het grote voordeel van een drijvend zonnepark is dat het zonnepark relatief veel energie kan opwekken dan een zonnepark op grond en dak. Meestal maken we hier gebruik van een oost-west opstelling zodat we de meeste zon vangen. Het water fungeert als een grote spiegel, waardoor er meer instraling wordt opgevangen en we nog meer energieopbrengst hebben op zo’n park.
In Nederland zien we, naast zonnepanelen op daken, veelal grondgebonden zonneparken. Maar in Nederland is de grond schaars. Dus we moeten creatief omgaan met onze ruimte. Novar denkt in mogelijkheden en is altijd op zoek naar alternatieve locaties waar zonne-energie opgewekt kan worden. Zo’n alternatieve plek is bijvoorbeeld een waterplas. Hierop plaatsen we dan een drijvend zonnepark.
Hoe werkt een drijvend zonnepark?
In essentie werkt een drijvend zonnepark hetzelfde als een grondgebonden park. De zonnepanelen wekken stroom op en de stroom wordt terug geleverd aan het net. Toch zijn er enkele verschillen.
Een zonnepark op water wordt gebouwd met behulp van drijvers op een staalconstructie. Groot deel van de constructie wordt ter plekke op het land in elkaar gezet. Dit zorgt ervoor dat we wel tot 2.000 zonnepanelen per dag gemonteerd kunnen worden! De drijvers worden per boot naar de juiste plek op de plas gebracht en vervolgens aan elkaar gemonteerd. De zonnepanelen worden in een bepaalde hoek gezet en vormen zo kleine daken. De daken met zonnepanelen worden op een bepaalde afstand van elkaar gemonteerd zodat er nog voldoende daglicht het water bereikt.
Bovendien leggen we over de drijvers een looppad aan. Zodat onderhoud makkelijk uitgevoerd kan worden, maar ook een defect makkelijker verholpen kan worden.
De zonnepanelen die zijn bevestigd op drijvers, zijn aangesloten op omvormers. Deze omvormers worden vervolgens aangesloten op transformatorhuisjes die in sommige gevallen ook op het drijvende zonnepark staan. Afhankelijk van de locatie kan er ook gekozen worden om deze huisjes op de oever te plaatsen.
Tot slot wordt de hele constructie verankerd en goed vastgemaakt. Op deze manier blijft de constructie op z’n plek liggen en oefenen we zo min mogelijk invloed uit op de ecologie aan de randen van de waterplas. De randen hebben namelijk de hoogste ecologische waarde, en die willen we absoluut niet verstoren.
Welke locaties zijn geschikt voor zonnepanelen op water?
De meest geschikte locatie voor een drijvend zonnepark is een (oude) zandwinplas. In deze plassen kun je vaak niet zwemmen omdat de oevers kunnen instorten of omdat er nog zandwinning plaatsvindt. Omdat deze plassen vaak ook al bij de oever erg diep zijn, kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. Daarnaast is een zandwinlocatie niet van nature ontstaan, maar puur voor het opzuigen van zand en/of grind. Hierdoor zijn er vaak lage natuurwaarden.
Zandwinningsbedrijven moeten daarnaast een bestemming aangeven als de werkzaamheden ophouden. Het kan dan een uitdaging zijn om nog rendement te halen uit de waterplas. Zandwinlocaties die nog in gebruik zijn, lenen zich uitermate goed voor een zonnepark op water. Vaak zijn bepaalde delen van een zandwinlocatie uitgeput en daarom wordt er op die plekken geen zand meer uit de plas gehaald. Deze uitgeputte delen van de zandwinlocatie, kunnen door middel van een zonnepark op water, interessant rendement opleveren terwijl de reguliere zandwinning gewoon door gaat. Zo benutten we de ‘overbodige’ ruimte slim.
Uiteraard zijn ook andere waterplassen geschikt voor zonnepanelen. Zo kunnen (voormalige) visvijvers, baggerdepots, waterzuiveringslocaties, spaarbekkens of andere vormen van binnenwateren ook interessant zijn voor de opwek van duurzame zonne-energie.
Novar ontwikkelt momenteel projecten met drijvende zonneparken bij de Zandwinning A6 in Eesterga en bij Domelaar II in Markelo.
Benieuwd of jouw water geschikt is? Neem gerust contact met ons op.
Jouw waterplas verhuren voor zonnepanelen
Als jij in het bezit bent van een plas van minimaal 10 hectare, kun je deze verhuren of verkopen aan Novar. Dit brengt voordelen met zich mee:
- Rendement zonnepark: Jij ontvangt 25-30 jaar een interessant en stabiel rendement;
- Wij regelen alles, jij hebt geen omkijken naar het park en hoe het presteert;
- De waterplas krijgt een nieuwe functie, namelijk het opwekken van duurzame energie;
- Als de exploitatieperiode erop zit, ruimen wij alles weer op.
Novar is gespecialiseerd in het realiseren van een zonnepark op water. Als je de keuze hebt gemaakt om jouw waterplas in te zetten, teken we eerst de grondcontracten. Vervolgens gaan we naar de vergunningsfase en op voorhand wordt hier veel aandacht aan besteed. We brengen de flora en fauna in en rondom de plas volledig in kaart en presenteren een plan hoe we dit kunnen behouden of zelfs verbeteren. Dit vinden wij namelijk zeer belangrijk. Met een compleet plan gaan we naar de gemeente om het initiatief te presenteren. Lees meer over wie Novar is.
Als de omgevingsvergunning verkregen is, schrijven we het plan in voor SDE++ subsidie. Een zonnepark, zowel op land als op water, heeft deze subsidie nodig om rendabel te zijn. Omdat deze subsidieronde naar verwachting één ronde heeft vanaf 2021, is het belangrijk om het plan goed voor te bereiden. Novar heeft veel ervaring met het verkrijgen van de SDE++ subsidie. Wanneer de subsidie binnen is, is de allerlaatste stap: financiering. Wij werken samen met Duitse en Nederlandse banken. De lening krijgen we op basis van projectfinanciering. Getting new energy done betekent ook dat we samen de contracten bij de notaris vestigen. Dit is het moment dat de betaling van retributie start, maar ook de start van de bouw van het park. Dit laatste neemt, afhankelijk van de grootte van het park, enkele maanden in beslag.
Verhuren of verkopen?
Bij Novar bieden we de keuze; de waterplas verpachten of verkopen. Als je de plas verpacht, komen we tot een overeenkomst dat we 25-30 jaar duurzame energie kunnen opwekken op de locatie. Het voordeel is dat je geen omkijken hebt naar het gehele proces, maar toch mooie inkomsten hebt. Daarnaast blijf je natuurlijk ook eigenaar van de plas.
Als je de plas verkoopt, nemen wij het eigendom over op het moment dat we de koopovereenkomst vestigen bij de notaris en dan vindt ook de betaling plaats.
Benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen? Neem snel contact met ons op!
De ontwikkeling van een drijvend zonnepark
De ontwikkeling van een drijvend zonnepark kent veel overeenkomsten met een grondgebonden zonnepark. Hieronder leggen we je kort de stappen uit:
Stap 1: De overeenkomst
Het project start met een tekenen van de overeenkomst tussen de grondeigenaar en Novar. We leggen samen alle afspraken vast, waaronder ook de hoogte van de retributie, duidelijk van te voren vast. Dit is de basis voor een goede samenwerking en hiermee kunnen we een plan maken voor de aanvraag van een omgevingsvergunning.
Stap 2: Omgevingsvergunning
De tweede stap is het indienen van een omgevingsvergunning. Om dit goed te laten verlopen, investeren we veel tijd en energie in het voortraject. Vaak heeft een gemeente beleid over zonneparken en eisen waaraan deze moeten voldoen. Zo is een flora-faunastudie vaak een eis. We voeren een ecologisch onderzoek uit én maken alvast een ontwerp van de constructie. Pas wanneer we allebei, grondeigenaar en Novar, tevreden zijn met het ontwerp en de studies naar behoren zijn uitgevoerd, doen we een vergunningsaanvraag. De gemeente neemt het project in behandeling en het wordt getoetst op een aantal punten.
Als we groen licht krijgen vanuit de gemeente, kunnen we in gesprek met de directe omgeving van het drijvende zonnepark. Dit doen we door middel van een informatieavond. Tijdens zo’n avond leggen we de conceptplannen voor en halen we feedback op vanuit de omgeving. Daarnaast gaan we persoonlijk in gesprek met directe omwonenden. Dit gebeurt voorafgaand aan de informatieavond, omdat dit een belangrijke doelgroep is voor een prettige samenwerking. Naast de uitleg van de ontwikkeling en de plannen, vormen we samen het uiteindelijke design van het zonnepark. Op deze manier kunnen we zoveel mogelijk rekening houden met eisen vanuit de omgeving.
Als de gemeente goedkeuring heeft gegeven op het participatieplan, de uitgevoerde onderzoeken en de manier waarop wij draagvlak hebben gecreëerd, nemen ze de vergunning in behandeling. Afhankelijk van de procedure, ontvangen wij binnen enkele maanden een onherroepelijke omgevingsvergunning en kunnen we door naar de volgende stap.
Een belangrijk aspect in deze fase van de ontwikkeling, is de netinpassing. Het drijvende zonnepark produceert energie en we leveren dit terug op het elektriciteitsnet. In sommige gevallen lukt dit niet en moeten we op zoek naar andere oplossingen. Zo is het mogelijk om bij industrie aan te sluiten met een grootverbruikersaansluiting en kun je de kabel combineren met windenergie.
Stap 3: SDE++ subsidie
Tot op heden heeft een drijvend zonnepark een subsidie nodig om rendabel te zijn. Deze exploitatiesubsidie, de SDE++ subsidie, voorziet het zonnepark in de eerste 15 jaar van een gegarandeerde prijs per opgewekte kilowattuur (kWh). Vanaf 2021 wordt de subsidie nog maar één keer per jaar aangeboden. Als het project een getekende grondovereenkomst, de omgevingsvergunning en een netinpassing heeft, kun je je inschrijven voor de subsidie. Het is zaak om de voorbereidingen hiervan op tijd te treffen zodat de ronde niet gemist wordt.
Stap 4: Financiering
Als de SDE++ subsidie verkregen is, kan begonnen worden met de financiering van het drijvende zonnepark. Deze projectfinanciering is op basis van een lening en wordt minimaal in de periode van de SDE++(15 jaar) afgelost aan de geldverstrekker. Novar heeft een finance team met veel ervaring op het gebied van het financieren van zowel grondgebonden als drijvende zonneparken opgebouwd. De financiering is tevens het laatste punt in de ontwikkelovereenkomst en als dit is afgerond spreken we van een positieve uitkomst van het project. De vestigen van de opstalvoorwaarden of de eigendomsoverdracht vindt binnen vier weken plaats. Daarnaast begint nu de betaling van retributie als er wordt gekozen voor het verpachten van de plas, of vindt de transactie van de koopsom plaats indien er is gekozen voor het verkopen van de waterplas.
Stap 5: De bouw
De bouw van een drijvend zonnepark is een relatief snel proces, veel onderdelen van de constructie worden kant en klaar aangeleverd. Om de onderdelen van het zonnepark in elkaar te zetten, wordt aan de oever van de waterplas een ruimte vrijgemaakt. Dit fungeert als tijdelijke opslag gedurende de bouw. De constructie van een zonnepark op water bestaat uit zogenoemde drijvers met daarop zes panelen en omvormers, zogenaamde vlotten. Deze vlotten worden meestal per zes tot tien tegelijk te water gelaten met een aangelegde rails en een kleine boot vaart het naar de plek van bestemming. Omdat een groot deel van de constructie aan de oever in elkaar wordt gezet, gaat de bouw van een zonnepark op het water relatief snel. Op één dag kunnen wel tot honderd vlotten per dag het water in gevaren worden.
Stap 6: Het beheer van het park
Als het drijvende zonnepark is gebouw en aangesloten op het elektriciteitsnet, kan het stroom produceren voor de komende 25-30 jaar. Echter, in de exploitatieperiode moet het park ook in de gaten gehouden worden. Dit onderdeel is ‘asset management’ en dit verzorgt Novar zelf. Omdat er onderdelen op het zonnepark zijn aangebracht die de flora en fauna versterken, is het belangrijk om te monitoren of dit ook het gewenste resultaat heeft. Een asset manager is het aanspreekpunt voor het zonnepark als er problemen zijn die opgelost moeten worden.
Daarnaast wordt ook in de gaten gehouden of het park goed presteert. Zo houden we onder andere bij of de vooraf gestelde prestatiedoelen worden gehaald, of er technische mankementen zijn en of het zonnepark op water blijft voldoen aan de eisen van de omgevingsvergunning.
Ecologie en biodiversiteit drijvend zonnepark
In vrijwel elke waterplas is een bepaalde mate van biodiversiteit aanwezig. Bij het ontwikkelen van een drijvend zonnepark doen we er alles aan om de leefkwaliteit te bewaren en indien mogelijk te versterken. Dit kan op veel verschillende manieren en op basis van de aanwezige flora en fauna komen we met een specifiek plan. Dit met als doel om de waterplas, na de exploitatieperiode, op te leveren met een betere en gevarieerdere biodiversiteit.
Draagvlak en participatie drijvend zonnepark
Draagvlak onder omwonenden en mensen die in de omgeving wonen is voor Novar essentieel. Ook bij drijvende zonneparken. Het ontwikkelen van een zonnepark op water brengt veranderingen met zich mee voor de directe leefomgeving en daarom is het relevant om samen dit proces te doorlopen. Zo bieden wij omwonenden aan om samen de technische tekening te maken en houden we zo veel als mogelijk rekening met alle wensen en eisen. Mensen die in de omgeving wonen, worden uitgenodigd om de schetsen van de plannen te bekijken tijdens een informatieavond. Tijdens zo’n avond wordt de feedback over het plan verzameld en dit nemen we mee in de definitieve besluitvorming.
Daarnaast wordt er ook gekeken hoe omwonenden en de directe omgeving mee kunnen profiteren van het zonnepark op water. Zo bieden we, afhankelijk van de vraag in het gebied, een obligatieregeling aan. Waarin iemand tegen een aantrekkelijk rendement een fictief stukje van het zonnepark in bezit krijgt. Daarnaast worden er vanuit de gemeente ook speerpunten opgesteld ter bevordering van het draagvlak en zoeken wij de samenwerking op met een energiecoöperatie.